ΑΡΘΡΟ ΓΝΩΜΗΣ
ΦΩΤΕΙΝΗ ΔΟΞΑ
Η Πρωτομαγιά έχει καθιερωθεί με την πρώτη ημέρα του Μαϊου και είναι η ημέρα όπου εορτάζεται η εποχή της Άνοιξης, σε πολλές χώρες του Βορείου Ημισφαιρίου.
ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ
Οι ρίζες της, έχουν απήχηση στο μακρινό παρελθόν και είναι συνυφασμένες με τις «Παγανιστικές Εορτές», αλλά και με πολλά αρχαία έθιμα, που επιβιώνουν μέχρι και σήμερα. Για τους αρχαίους λαούς, η σημασία της Πρωτομαγιάς, οφειλόταν στο γεγονός ότι ημερολογιακά(για το Βόρειο Ημισφαίριο), η πρώτη ημέρα βρίσκεται ανάμεσα στην εαρινή ισημερία και το θερινό ηλιοστάσιο, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται ως “Η Απαρχή Της Άνοιξης”.
Στην χώρα μας, γιορτάζεται με την δημιουργία στεφανιών από διάφορα χρωματιστά άνθη.
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ
Ξεκίνησαν κυρίως -οι πρώτοι εορτασμοί-, στην “προ-χριστιανική Ευρώπη” με την καθιέρωση γιορτών, γνωστές όπως το “Κέλτικο Μπελτέιν”, αλλά και την λεγόμενη “εωσφορική γιορτή”, της “Νύχτας του Walpurgis”, όπου αφορά την Κεντρική και βόρεια Ευρώπη και είναι πασίγνωστες μέχρι και σήμερα.
Με τον εκχριστιανισμό όμως της Ευρώπης, οι γιορτές αυτές είτε απαγορεύτηκαν, είτε έλαβαν ένα ειδικό χριστιανικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να εορτασμός της Πρωτομαγιάς, να χάσει τον θρησκευτικό του χαρακτήρα.
Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, σήμερα αναβιώνουν πολλά είδη εθίμων, όπως ο χορός γύρω από το “Γαϊτανάκι”,-οι νέο-παγανιστικές” ομάδες καθιέρωσαν ανάλογα αρχαία έθιμα, κλπ. Σε πολλές προ-χριστιανικές-παγανιστικές κοινωνίες της Ευρώπης, η Πρωτομαγιά εορταζόταν, ως την πρώτη ημέρα του καλοκαιριού.
Το λεγόμενο Θερινό Ηλιοστάσιο, όπου πραγματοποιείται στις 21 Ιουνίου, συνέπιπτε με την μέση του καλοκαιριού.
Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΗΣ “ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ”, Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙ Η “ΙΣΤΟΡΙΚΗ” ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ
Η πρώτη ημέρα του Μαϊου, έχει καθιερωθεί ως την “Hμέρα των Eργατών”. Αφορά κυρίως την εξέγερση των εργατών, που έχει τις ρίζες της στο Σικάγο και η οποία αποτέλεσε μία από τις κορυφαίες στιγμές της “Πάλης των Τάξεων”, προς την νεώτερη εποχή. Από το 1886 τα εργατικά συνδικάτα, ξεσηκώθηκαν και διεκδικούσαν 8ωρο ωράριο εργασίας, αλλά και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Από τότε κιόλας έχει θεσπιστεί ως η ημέρα της “Εργατικής Απεργίας”, με όλες τις υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις να παραμένουν κλειστές.
Η ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΜΑΗ, “ΟΡΟΣΗΜΟ”, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ
Οι αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά το 1872.
Δύο χρόνια νωρίτερα το 1884, πάρθηκε -στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας- η απόφαση να γίνουν την πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, που αποτελούσε το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημά τους, η μείωση των ωρών εργασίας. Το σύνθημά τους γνωστό: «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο».
Την 1η Μαΐου του 1886, 600.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα και πάνω από 80.000 γινόντουσαν στο Σικάγο. Μια εργάσιμη μέρα του Σαββάτου του 1886, οι εργάτες ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, για να διαδηλώσουν ειρηνικά στο χώρο της συγκέντρωσης στην πλατεία Haymarket. Στη γύρω περιοχή, είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις, αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα και περίστροφα. Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης, διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε από την πλευρά των διαδηλωτών, εναντίον των ένστολων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 7 αστυνομικοί και να ξεκινήσει μια αλλεπάλληλη ανταπόδοση πυρών.
Είναι ακόμα άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες. Επίσημα ανακοινώθηκαν οκτώ νεκροί αστυνομικοί και τέσσερις διαδηλωτές. Το γνωστό σκίτσο ενός αναρχικού που πετάει μία βόμβα εμφανίστηκε κατόπιν αυτού του συμβάντος.
Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος του τη ζωή του στην φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.
Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ-OI ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ-ΟΙ ΣΥΜΠΛΟΚΕΣ- Ο ΑΔΙΚΟΣ ΧΑΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΑΡΟΥ ΔΙΑΔΗΛΩΤΗ & ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΗ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Τα πρώτα εργατικά κινήματα στον ελλαδικό χώρο, δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της καπνοκαλλιέργειας τον 19ο αιώνα. Η πρώτη απεργία- στον τότε υπό οθωμανική διοίκηση ελλαδικό χώρο-, έλαβε χώρα την Πρωτομαγιά το 1888 και μάλιστα στην πόλη της Δράμας, από τους καπνεργάτες.
Κύριο αίτημά τους, οι “Δέκα Ώρες Εργασίας”, αφού εκείνη την εποχή οι εργάτες εργάζονταν από δώδεκα έως και δεκατρείς ώρες ημερησίως.
Το 1892, έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στο νεοελληνικό κράτος, από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Ένα χρόνο μετά, 2.000 εργάτες διαδήλωσαν ζητώντας “Οκτάωρο, Κυριακή Αργία και Κρατική Ασφάλιση”, στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Δύο χρόνια μετά, ακολουθεί μια μεγάλη συγκέντρωση, όπου αφορά τα ίδια αιτήματα, κι’ όπου που καταλήγει με 10 συλλήψεις. Τον Αύγουστο ακολουθεί η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.
Στις 9 Μαΐου 1936, η μητέρα του Τάσου Τούση θρηνεί τον γιο της, τον πρώτο νεκρό της αιματηρής καταστολής της διαδήλωσης των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης. Αργότερα, κορυφώνονται οι διαδηλώσεις από τους καπνεργάτες της πόλης.
Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στον Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών και από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους, χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση αλλά μικρές συγκεντρώσεις, με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.
Οι εργατικές κινητοποιήσεις κορυφώθηκαν στην πόλη τον Μάιο του 1936, με τη μεγάλη απεργία και διαδήλωση των καπνεργατών-“που πνίγηκε στο αίμα”-, με συνολικά δώδεκα νεκρούς.
Ανάμεσα στα θύματα και ο 25χρονος αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης, στη διασταύρωση Εγνατία και Βενιζέλου. Η φωτογραφία που απαθανάτισε την μητέρα του να τον θρηνεί μόνη στο μέσον του δρόμου, στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατία, δημοσιεύθηκε στον Τύπο και αποτέλεσε την έμπνευση του Γιάννη Ρίτσου, για την συγγραφή της συλλογής του με τίτλο “Ο Επιτάφιος”.
Το 1937 καθιερώθηκε η Πρωτομαγιά ως “Ημέρα Εορτασμού της Εργασίας”, και η τελευταία εβδομάδα του Απριλίου ως «Εβδοµάς Εργατικής Αµίλλης». Mεγάλο ρόλο έπαιξε ο Γενικός Γραμματέας της Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας Εμμανουήλ Ξανθάκης, ο οποίος ήταν Ιδρυτής και πρωτεργάτης της Ομοσπονδίας.
Στην Καισαριανή την 1η Μαΐου 1944, η εργατική Πρωτομαγιά συνέπεσε με την εκτέλεση 200 Ελλήνων πατριωτών κουμουνιστών και αριστερών αγωνιστών, ως αντίποινα για τον φόνο ενός Γερμανού στρατηγού και των τριών συνοδών του, που έγινε στις 27 Απριλίου 1944 σε τοποθεσία κοντά στους Μολάους Λακωνίας . Oι “Διακόσιοι”, μεταφέρθηκαν απ’ το στρατόπεδο Χαϊδαρίου-όπου ήταν κρατούμενοι-, στο σκοπευτήριο της Καισαριανής και εκεί εκτελέστηκαν από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.
Η ίδια ημέρα είναι ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης.
Πηγή Πληροφοριών: Wikipedia
