ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: «Ο ΥΠΟΥΛΟΣ ΕΧΘΡΟΣ…ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΣ».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΦΩΤΕΙΝΗ ΔΟΞΑ

Η λειτουργία των νεφρών μας, είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα που θα πρέπει να μας απασχολούν στην ζωή μας, γνωρίζοντας τουλάχιστον… τα βασικά.

Ο γιατρός μας και ειδικός Νεφρολόγος Αντώνιος Βόσσος, μας δίνει όλες τις απαντήσεις, λύνοντάς μας κάθε απορία(αναλυτικά), για κάθε τι που θα πρέπει να ξέρουμε, περί της νεφρικής λειτουργίας και όχι μόνο, προκειμένου να προλάβουμε ή να αντιμετωπίσουμε εγκαίρως την οποιαδήποτε συμπτωματολογία εμφανισθεί στον οργανισμό μας, ώστε να αποφύγουμε-όσο είναι το δυνατόν εφικτό-τα προβλήματα που μπορεί να μας δημιουργήσει μία τέτοια κατάσταση στην υγεία μας.

ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑΣ

Η νεφρολογία είναι η ειδικότητα της Ιατρικής, η οποία ασχολείται με τη διάγνωση και την αντιμετώπιση των οξέων και χρόνιων νεφρικών παθήσεων  και των επιπλοκών τους, καθώς και με τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, τη ρύθμιση των ηλεκτρολυτών, της οξεοβασικής ισορροπίας και την ομοιόσταση του ύδατος στον οργανισμό.

Βασικό επίσης αντικείμενο του νεφρολόγου, είναι η διαχείριση ασθενών με νεφροπάθεια τελικού σταδίου (υπό αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση), καθώς βέβαια και ασθενών που υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση νεφρού.

1. Νεφρική λειτουργία. Τι έργο επιτελούν οι νεφροί στον οργανισμό μας και γιατί είναι τόσο σημαντικοί;

Οι βασικές λειτουργίες των νεφρών είναι επιγραμματικά οι εξής:

• Καθαρίζουν – ουσιαστικά φιλτράρουν – το αίμα από τις ουσίες που προσλαμβάνουμε με τη διατροφή μας και απομακρύνουν από τον οργανισμό μας ό,τι είναι περιττό ή και βλαβερό. Αυτό γίνεται μέσω των ούρων.
• Ελέγχουν το ισοζύγιο μετάλλων, όπως το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο και ο φώσφορος.
• Συμμετέχουν στον έλεγχο και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
• Παράγουν ορμόνες, όπως μια δραστική μορφή της βιταμίνη D – σημαντική για την υγεία των οστών.
• Συμβάλλουν στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.

2. Πώς ελέγχουμε τη νεφρική λειτουργία;

Για τον έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας συνήθως αρκεί ένας αιματολογικός έλεγχος με βιοχημικές εξετάσεις (ουρία, κρεατινίνη) και γενική ούρων. Επίσης, απεικονιστικός έλεγχος με ένα υπερηχογράφημα του ουροποιητικού είναι πάντα χρήσιμος.

Αν από τον βασικό αυτόν έλεγχο προκύψουν ευρήματα παθολογικά, ο ιατρός που θα τα δει οφείλει να τα αξιολογήσει και πιθανώς να συστήσει στον εξεταζόμενο νεφρολογική εκτίμηση.

3. Νεφρική ανεπάρκεια. Αίτια νεφρικής ανεπάρκειας (τι βλάπτει τους νεφρούς;)

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι δύο βασικότερες αιτίες της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας  (ή αλλιώς χρόνιας νεφρικής νόσου – ΧΝΝ) είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση (αρτηριακή υπέρταση), οι οποίες θεωρούνται υπέυθυνες για έως και το 65% των περιπτώσεων.

Άλλες παθήσεις που δύνανται να επηρεάσουν τη νεφρική λειτουργία είναι:

• Σπειραματονεφρίτιδες, μια ομάδα ασθενειών που προκαλούν φλεγμονή στην ανατομική και λειτουργική μονάδα του νεφρού (μονάδες φιλτραρίσματος του νεφρού). Αποτελούν το τρίτο συχνότερο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας.
• Κληρονομικές παθήσεις, όπως η πολυκυστική νόσος των νεφρών, που αλλοιώνουν τη φυσιολογική δομή και αρχιτεκτονική τους.
• Δυσπλασίες (ανατομικές και λειτουργικές) που εμφανίζονται από την εμβρυική ακόμα περίοδο, οι οποίες διαταράσουν τη φυσιολογική εκροή των ούρων, προκαλώντας παλινδρόμηση αυτών προς τον νεφρό.
• Λύκος και άλλες αυτοάνοσες συστηματικές παθήσεις.
• Aποφρακτικές παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος, όπως πέτρες στα νεφρά, υπερτροφία προστάτη στους άνδρες, όγκοι ή ένας υπερτροφικός
• Συχνές λοιμώξεις του ουροποιητικού.

4. Ποια είναι τα συμπτώματα της νεφρικής ανεπάρκειας; (τι αισθάνεται κάποιος όταν υπάρχει πρόβλημα στους νεφρούς)

Σε αρχικό στάδιο, τα συμπτώματα της ΧΝΝ (Χρόνιας Νεφρικής Νόσου) δεν γίνονται αντιληπτά. Είναι δυνατόν, κάποιος να χάσει μέχρι και το 90% της νεφρικής του λειτουργίας και να μην εμφανίζει συμπτώματα. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν, να διαγνωσθεί εγκαίρως η νόσος, καθώς η έγκαιρη και επαρκής θεραπεία μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή της. Καθυστερείται έτσι η ανάγκη για σοβαρή ιατρική παρέμβαση (αιμοκάθαρση ή άλλες μέθοδοι υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας).

Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις την αιφνίδιας επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας: o ασθενής έχει μια φυσιολογική ή σταθερή νεφρική λειτουργία και κάποιος παράγοντας συντελεί, ώστε αυτό να διαταραχθεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σ΄αυτήν την περίπτωση, είναι δυνατόν η νεφρική λειτουργία να βελτιωθεί ή και να αποκατασταθεί πλήρως ακόμα και χωρίς δραστική ιατρική παρέμβαση. Διαφορετικά, και εάν η συντηρητική αντιμετώπιση δεν αποδώσει και η νεφρική λειτουργία επιδεινωθεί σημαντικά θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή του ασθενή, η αιμοκάθαρση συνήθως είναι αναγκαία.

5.Τρόποι αντιμετώπισης νεφρικής ανεπάρκειας

Η ΧΝΝ(Χρόνια Νεφρική Νόσος), είναι μία πάθηση που σταδιακά εξελίσσεται – κατά κανόνα επιδεινώνεται. Βασικός στόχος ιατρού και ασθενή είναι η όσο το δυνατόν επιβράδυνση αυτής της επιδείνωσης. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε, πως υπάρχουν  διαφορετικά στάδια νεφρικής ανεπάρκειας και με βάση τη σταδιοποίηση αυτήν, καταρτίζεται η θεραπευτική προσεγγιση και αντιμετώπιση (φαρμακευτική αγωγή, διατροφή, συχνότητα εξετάσεων / ιατρικής παρακολούθησης ).

Γενικές αρχές αντιμετώπισης της ΧΝΝ(Χρόνιας Νεφρικής Νόσου) αποτελούν τα εξής:

• έλεγχος αρτηριακής πίεσης

• έλεγχος των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα
• διατροφή σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες και ανάλογα με το στάδιο της νόσου
• διατήρηση ή επίτευξη ιδανικού σωματικού βάρους
• επαρκής σωματική δραστηριότητα
• αντιμετώπιση της αναιμίας
• αντιμετώπιση της οστικής νόσου που σχετίζεται με την ΧΝΝ
• αντιμετώπιση πιθανής οξέωσης
• έγκαιρη προετοιμασία του ασθενή για θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, όταν καθίσταται αναγκαίο

6. Γενικά μέτρα προστασίας των νεφρών.

Γενικά, μπορούμε να προστατεύσουμε την καλή λειτουργία των νεφρών μας έχοντας υπ’ όψιν τα εξής:

• Καλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
• Τακτικός έλεγχος του σακχάρου και καλή ρύθμιση αυτού, εφόσον έχει διαγνωσθεί σακχαρώδης διαβήτης.
• Καλή φυσική κατάσταση & σωματική δραστηριότητα
• Υγιεινή διατροφή (όπως αποφυγή πρόσληψης μεγάλης ποσότητας πρωτεϊνών)
• Περιορισμένη πρόσληψη αλατιού
• Διαχείριση σωματικού βάρους
• Επαρκής πρόσληψη υγρών
• Αποφυγή καπνίσματος
• Αποφυγή κατάχρησης φαρμάκων, ειδικά αυτών που χαρακτηρίζονται ως νεφροτοξικά. Πάντα της λήψης φαρμάκων πρέπει να προηγείται ιατρική εκτίμηση.